Dit is een vraag die ik al zo vaak heb gehoord van zo veel verschillende mensen. Wil je iets anders gaan doen? Lukt het niet met werk vinden dat bij je past? Weet je (inderdaad) niet wat voor werk je zou willen doen? Vertel mij dan wat je écht wil, want daar ga je de oplossing vinden. Niet dus. Het is een stelling waarin er vanuit wordt gegaan dat als jij precies kan verwoorden wat je droombaan is, het gegarandeerd te behalen valt. Er wordt ten onrechte uitgegaan van een maakbaarheidsideaal: definieer wat je wilt en dat gaat je sowieso lukken.
Ik zou willen dat het voor iedereen zo makkelijk was. Goed zicht krijgen op de functies en organisaties waar je je kan ontwikkelen en waar je tegelijkertijd zinvol werk verricht is knap lastig. Zeker als je als je breed opgeleid bent in plaats van zeer specialistisch. Problemen met het vinden van de juiste werkgever zie ik daarom ook veel gebeuren bij leeftijdsgenoten met een diploma in een sociale wetenschap (politicologie, filosofie, sociologie, etc.). Als je niet bent opgeleid voor een specifiek beroep is het vinden van een startpunt voor het vinden van de juiste werkgever niet zo eenvoudig. Daarbij helpt het ook niet dat veel werkgevers op zoek zijn naar een ‘topper’ of een ‘creatieve alleskunner (allebei nooit mijn antwoord op de vraag ‘wat ik echt wil doen’).
Maar hoe moet het dan wel? Dat begint naar mijn mening bij de acceptatie dat er geen eenduidig antwoord is of hoeft te zijn op de vraag wat je echt wil gaan doen. Dat is namelijk een lange reis die je moet maken met een hoop omwegen. In plaats van de focus leggen op een einddoel (die ene perfecte baan), loont het veel meer om uit te zoeken waar je kwaliteiten en interesses zitten om dat vervolgens te matchen met de organisaties die bij jou passen. Er hoeft ook niet een antwoord te zijn op deze vraag. Het kan goed zijn dat er genoeg organisaties en functies zijn waar je aan je eigen ontwikkeling kan werken en iets doet wat je ligt. Je gaat waarschijnlijk niet van het ene op het andere moment in die droombaan rollen, je zal een punt nodig hebben waar je kan beginnen. Uitzoeken waar dat startpunt ligt (of dat het er misschien meerdere moeten zijn) is iets dat tijd vergt. En het is ook iets waar je vaak hulp bij kunt gebruik van een loopbaancoach of ontwikkelprogramma. Dit is namelijk niet iets dat je per se helemaal zelf hoeft te doen.
Dus ga niet op zoek naar een direct antwoord op de vraag wat je echt wil doen; ga er simpelweg vanuit dat er waarschijnlijk heel veel dingen zijn die je echt wil doen. Welke mogelijkheden je daarin hebt, waar je aan de slag kan gaan en wat bij je persoonlijkheid en kwaliteiten past, dat zijn de echte vragen.
Clemens Lambermont (deelnemer MatchMaker)